يكي از اختلالات قابل مشاهده در سالمندي،آفازي اوليه پيشرونده است. آفازي اوليه پيشرونده، اختلال پيشرونده در زبان است كه با آتروفي در مناطق مربوط به لوب فرونتال و تمپورال همراه است.اين اختلال اولين بار در سال 1980 معرفي گرديد.اين اختلال با اختلال مختصر در زبان آغاز شده و در مراحل پيشرونده باعث ناتواني كامل فرد در صحبت كردن مي شود. Mesulam در سال 2015معيار هايي جهت تشخيص آفازي اوليه پيشرونده ارائه كرده است اين معيار ها عبارتند از:1) غالب ترين ويژگي باليني قابل مشاهده اختلال زباني باشد كه به صورت تدريجي پيشرفت ميكند برخي نشانه هاي آن عبارتند از: مشكل واژه يابي، استفاده از كلمات پر كننده،مشكلات دستوري در جملات،مشكل در ناميدن اشيا، مشكل در تكرار عبارت ها و جملات.2)اين اختلالات بر فعاليت هاي روزمره زندگي اثر گذار باشد.3)آفازي قابل مشاهده ترين نشانه در فاز شروع بيماري باشد.4)بروز اختلالات پيشرونده نرولوژيك خصوصا در نيمكره چپ.
طبقه بندي انواع آفازي اوليه پيشرونده:
Logopenic (PPA-L) مشكلات بازيابي واضح ترين نشانه است و برخلاف نوع آگراماتيك،رواني كلام در طول گفته هاي كوتاه سالم است.گرامر و درك تك كلمات سالم است. |
Agrammatic (PPA-G) نحو و ويژگي هاي نحوي نظير زمان و... آسيب مي بيندرواني كلام دچار مشكل است.تكرار عبارات و جملات و نيز درك جملاتي كه از لحاظ نحوي پيچيده هستند دچار مشكل است اما درك تك كلمات سالم است.ناميدن هم ميتواند سالم باشد و هم دچار مشكل.
|
Semantic (PPA-S) غالب ترين نسانه مشكل در درك تك كلمات است. مشكلات ناميدن شديد قابل مشاهده است.گرامر و نيز مهارت تكرار سالم است.گفتار كاملا نامفهوم است. |
Mixed (PPA-M) در اين گروه درك و گرامر به صورت مساوي دچار مشكل است و اين موضوع خصوصا در فاز اوليه بيماري به وضوح قابل مشاهده است. |
تكاليف مناسب براي ازيابي آفازي اوليه پيشرونده:
مهارت هاي گفتار و زبان |
تكليف مورد ارزيابي |
گرامر |
توصيف تصاوير،توصيف داستان، گفتار خود انگيخته |
مهارت حركتي گفتار |
تكرارسريع كلمات چند سيلابي،ديادو و گفتار خود انگيخته |
ناميدن در مواجهه |
ناميدن تصاوير |
تكرار |
تكرار كلمه، ناكلمات، عبارت و جمله |
درك جملات |
تطابق جمله با تصوير، پيروي از دستورات و پاسخ به سوالات بله/ خير |
درك تك كلمه |
تطابق واژه با تصوير،تطابق واژه با معناي آن و كلمات مترادف |
دانش عمومي |
تطابق تصوير با تصوير، تطابق صدا و تصوير،تطابق هاي معنايي |
خواندن و هجي كردن |
خواندن كلمات با قاعده و بي قاعده، ناكلمات |
منابع:
Mesulam MM, Rogalski EJ, Wieneke C, Hurley RS, Geula C, Bigio EH, Thompson CK, Weintraub S. Primary progressive aphasia and the evolving neurology of the language network. Nature Reviews Neurology. 2014 Oct;10(10):554.
Gorno-Tempini ML, Hillis AE, Weintraub S, Kertesz A, Mendez M, Cappa SE, Ogar JM, Rohrer JD, Black S, Boeve BF, Manes F. Classification of primary progressive aphasia and its variants. Neurology. 2011 Mar 15;76(11):1006-14.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
موضوعات مرتبط:
تعيين اثر بخشي ناكلمات در درمان اختلالات تلفظي گفتار(سعيده مويدفر)
يافتن بهترين برنامه مداخله براي كودكان اتيستيك(عاليه السادات رضوي پور)